Hipolit Cegielski (1813-1868)

 

Gaspar Józef Hipolit CegielskiGaspar Józef Hipolit Cegielski urodził się 6 stycznia 1813 roku w Ławkach koło Trzemeszna. Ojciec Michał pochodził ze zubożałej szlachty. Dzierżawił folwark Ławki. Matka Józefa z Palkowskich była osobą wykształconą. To jej, jak pisze Marceli Motty, "Hipolit był winien wszystkie dobre skłonności i poczucia".

Naukę w szkole średniej rozpoczął dość późno, w wieku 14 lat. Najpierw uczył się w Trzemesznie. Gdy miał 17 lat został przyjęty do trzeciej klasy Gimnazjum Św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Za wyniki w nauce Cegielski kilka razy otrzymywał roczną nagrodę. We wrześniu 1835 roku Hipolit zdał wieloczęściowy egzamin kończący naukę w gimnazjum. Niebawem udał się do Berlina aby tam na uniwersytecie studiować języki klasyczne. W 1840 roku, po pięciu latach nauki Cegielski skończył studia dysertacją doktorską. Pracę zadedykował Janowi Mottemu - profesorowi Gimnazjum Św. Marii Magdaleny.

 

Walentyna z Mottych Cegielska

Walentyna z Mottych Cegielska żona Hipolita (1823-1859)

Walentyna z Mottych Cegielska żona Hipolita (1823-1859) Po powrocie do Poznania otrzymał posadę profesora w Gimnazjum Św. Marii Magdaleny. W roku 1841,
6 października w Farze poznańskiej odbył się ślub Hipolita z Walentyną, córką prof. Jana Mottego.

Cegielski pracując w szkole dostrzegł mankamenty wykształcenia czysto humanistycznego. Swoje wnioski zawarł w pracy pt. "O zasadach wychowania po szkołach wyższych". W 1843 roku został wydany podręcznik autorstwa Cegielskiego - "Gramatyka języka greckiego". Kolejne lata skierowały pracę naukową Cegielskiego na badania literatury. Swój kult dla Adama Mickiewicza wyraził w książce pt. "Nauka poezji" wydanej w Poznaniu, w 1845 roku nakładem Żupańskiego. Stała się ona cennym podręcznikiem i przewodnikiem po języku i literaturze ojczystej. 

Rok 1846 jest wypełniony działalnością patriotyczną. Po aresztowaniach przywódców przygotowywanego powstania (L. Mierosławski, K. Libelt), Cegielski i jego koledzy odmawiają wykonania rewizji stancji uczniów, za co zostają zawieszeni w czynnościach. 

W lipcu 1846 roku Cegielski jedzie na dwumiesięczną praktykę kupiecką do Berlina. Po powrocie otwiera w Bazarze handel żelazem. 

Gaspar Józef Hipolit Cegielski - patron szkołyW marcu 1848r. (Wiosna Ludów w Poznaniu) pod redakcją Cegielskiego wychodzi pierwszy numer "Gazety Polskiej". W 1849r. Cegielski zdobywa mandat poselski z okręgu kościańskiego. 

Rok 1852 i 1853 to narodziny syna Stefana i książkowe wydania: "Nauka poezji", "O słowie Polskim i konfiguracjach jego" oraz rozpoczęcie pracy w kuratorium szkoły realnej. 

1855r. - otwarcie fabryki przy ul. Koziej. 

W 1858r. ukazuje się książkowe wydanie "narzędzia i maszyny rolnicze H. Cegielskiego. Na początku 1859r. zaczyna wychodzić "Dziennik Poznański" którego właścicielem jest H. Cegielski. Przy ul. Strzeleckiej w nowych zabudowaniach fabrycznych zostaje otwarta odlewnia. W 1860r. Cegielski pełni funkcję zastępcy przewodniczącego Rady Miejskiej Poznania. 

H. Cegielski przenosi się do wilii przy ulicy Koziej 9, zostaje prezesem Towarzystwa Przemysłowego i inicjuje powstanie Towarzystwa Pożyczkowego Przemysłowców Poznania. 

Dalsze lata to działalność naukowa, wydawnicza i gospodarcza zawsze powiązana z głębokim patriotyzmem od 1865 r. już jako prezesa Centralnego Towarzystwa Gospodarczego. Instytucje i miejsca z tym powiązane to m. in. Towzrzystwo Naukowej Pomocy, Centralne Towarzystwo Gospodarcze, Bazar. 

Hipolit Cegielski umiera 30 listopada 1868r.